Xamar yaa iska leh?

Islaamka iyo dowladnimada casriga ah waxay na barayaan in aysan dadku dhulka kala laheyn, oo uu qof kasta leeyahay, kuna nacfin karo, aana laga xigsan karin deegaanka uu markaas ku nool yahay. Balse Soomaalida oo ah bulsho qabali ah waxay u sameysan tahay in dhulka la kala leeyahay oo uu qabiil kasta dego deegaan gaar ah, qofkii u yimaadana uu u yahay marti tixgelin mudan. 

Waa sababta aad Raxanweyn u xusuusato markii aad Beydhabo maqasho, aadna u dareemeyso in aad joogto xarunta Saleemaanka markii aad Cadaado ka degto. Reer Muqdishana ay Wacadaan marti ugu noqdeen markii Ceelasha Biyaha loo qaxay. 

Isla magaalooyinka dhexdooda ayaa reeruhu kala leeyihiin, waana sababta ay Gaalkacyo ugu kala qeybsan tahay Waqooyi iyo Koofur, Beledweynana u kala tahay Bari iyo Galbeed, oo ruuxa Gaaljecelka ah u dareemayo in uu soo fogaaday markii uu Bariga tago, kan Xawaadlaha ahna uu marti ugu yahay Galbeedka. Waa sababta uu ruux Sacad Muuse ah u dareemayo in uu soo tallaabay markii uu Masallaha tago, kan Ciidagale ahna uu marti u yahay Jigjigayar. Waana isla sababta aad qofka qabiilkiisa u qiyaasi karto markii uu kuu sheego in uu deggan yahay Kaaraan, Kaxda iyo Deyniile.

Haddii ay Soomaaliya yeelato sharciga lahaanshiyaha dhulka oo ay ku heshiiso in aysan dalka kala yeelan oo ay u noolaato sidii dunida kale, qof kasta wuxuu ku noolaan karaa magaalo kasta isagoo aan cid kale marti uga aheyn. Balse inta ay Soomaalidu u nooshahay habka qabaliga ah ee magaalo kasta lagu yaqaanno dad gaar, qofka Soomaaliga ah ee deegaan kale tago wuxuu marti u yahay dadka deegaankaas iska leh.

Muqdisho waa caasimadda Soomaaliya. Waxaa lagu wada leeyahay in ay tahay caasimadda dalka, waxaana lagu kala leeyahay in ay jiraan dad loogu yimid oo ay deegaan u aheyd intii aanan caasimad laga dhigin. Inta ay magaalooyinka Soomaalidu wada yihiin goof uu leeyahay qabiil gaar ah, qofka Soomaaliga ahna ee aan u dhalanna uu martinno ku dareemayo Kismaayo, Baydhabo, Beledweyne, Dhuusamarreeb, Garowe iyo Hargeysa, Muqdishana waxay noqoneysaa goof ay leeyihiin reer gaar ah oo waxay la mid tahay magaalooyinkaas kale. 

Haddii ay Soomaalidu ku heshiiso in aysan dalka kala yeelan, magaalaadu waa magaaladeyga, teyduna waa taada. Haddii kalena waan kala leennahay. Soomaaliyey aan u noolaano sidii dunida casriga ah oo aanan dhulka la kala laheyn, ama aan u dhaqanno sidii dad goofley ah oo qof kasta goofkiisa gaar u leeyahay. Wixii labadaas u dhexeeyana waa lababogleyn iyo teyda lihi, taadana kula lihi.